Sabtu, 05 Juli 2014

Analisis Kesalahan Berbahasa

KANCIL NYOLONG TIMUN

Ing sawijining dina ing desa Dadapan, urip keluwarga mbok Randa Dadapan karo anake wadon sing jenenge Menur. Bojone wis mati sepuluh taun kapungkur. Saiki Menur wis dadi kembang desa lan umure wis 17 taun. Mbok Randa Dadapan supaya ora kesepian pengin anake Menur cepet-cepet ndang dadi manten wae. Kebeneran ana pemuda desa sing jenenge Tole Lanang pengin ndadekake Menur dadi bojone. Kamangka iku mbok Randa Dadapan wis siap-siap arep nganakake pesta kawin kanggo anake Menur

Bojone mbok Randa Dadapan seda kanthi menehi warisan sawah rong hektar. Kanthi bantuwan wong-wong sak desane, sawahe mbok Randa mau ditanemi pari lan palawija kayata kacang lanjaran, kacang dele, waluh, timun, lan semangka. Amarga lemah ing desa Dadapan iku subur-subur, kabeh tanemane mbok Randa mau ya subur-subur lan werna-werni ndemenake. Ana sing wernane abang, putih, kuning, ijo lan ungu

Neng rerembukan alas cedake Desa Dadapan urip sakwijining kewan cilik sing terkenal akeh akale. Wujud kewane kaya wedus utawa kidang, ning cilik, pada wae gedhene karo anakan wedus utawa anakan kidang. Jenenge kewan kuwi si Kancil. Kancil wis suwe idune ngiler ndelok kasil sawahe mbok Randa sing subur makmur, utamane timun sing seger lan semangka sing legi-legi seger. Pokoke si Kancil mikir, cepet utawa suwi aku kudu nyolong timun lan semangkane mbok Randa. Tapi dhasar pikirane Kancil sing pinter, deweke ora pengin mung mangan timun tanpa oleh sing liyane. Apa kuwi sing liyane ?

Jebul wis suwe si Kancil pengin dadi mantune mbok Randa lan ngawini anake mbok Randa sing dadi kembange desa Dadapan, yakuwi si Menur. Tanpa sadar, si Kancil wis suwe neroake apa wae sing biasane dilakoni karo Tole Lanang calon bojone Menur. Tapi amarga wetenge luwe, si Kancil pengin ndang cepet wae mangan timun neng kebone mbok Randa. Mangka kuwi esuk-esuk jam pitu, si Kancil wis labuh nyolong timun neng kebone mbok Randa. Lagi enak-enak mangan timun lan cangkeme kebak timun, si Kancil dicekel mbok Randa direwangi karo akeh wong lanang neng desa Dadapan. Kancil banjur dikerangkeng nganggo kurungan pitik lan dijaga karo si Bruno, asune mbok Randa.

Dasar Bruno kuwi asu preman, si Kancil sedela-sedela diwedeni nek arep dibeleh lan dianggo pesta wektu mantene si Menur lan Tole Lanang. “Wah celaka, penginku kawin karo Menur kok malah aku diwedeni terus karo si Bruno”, pikire si Kancil. Kamangka kuwi, ing sakwijining dina si Kancil nyeluk si Bruno, “No..No..mrenea dhisik No, aku ana kabar penting iki”, si Kancil nyeluk si Bruno. “Kabar penting apa ?”, pitakone si Bruno. “Ngene No, aku iki dicekel mbok Randa amarga aku arep didadekake manten karo Menur anake mbok Randa Dadapan, soale mbok Randa sak jane ora seneng si Menur bakal dilamar Tole Lanang. Senenge mbok Randa ya Menur didadekake manten karo aku, si Kancil sing paling cerdas sak ndonya iki No. Ngerti kowe ra, asu goblok ?”

Pancen Bruno asu iku pikirane cupet. Ning keasuan Bruno tersinggung disebut asu goblok karo si Kancil, kamangka kuwi Bruno nyoba ngrayu si Kancil, “Cil..cil, aku pengin lho dadi mantune mbok Randa Dadapan lan dadi manten karo Menur sing ayune uleng-ulengan kuwi. Wis aku wae sing dikurung neng kono. Mengko kowe tak wenehi satus wiji timun lan panganen sak waregmu, asal kowe gelem tak genteni”. “We…enak wae, aku wis meh dadi mantune mbok Randa lan dadi bojone Menur kok mbok genteni. Ngene wae, wis timun lan satus benggol duwit Landa ngge aku. Gelem ora ?, pitakone si Kancil marang Bruno. “Yo wis man, deal yo…?”, Bruno jungkir walik sak senenge.
Akhire Bruno mlebu kurungan pitik, lan si Kancil isa ngirup udara bebas.










Analisis Frasa

1.      Berdasarkan Distribusi
a.       Frasa Eksosentrik:
-          ing desa Dadapan
-          neng rerembukan alas cedake Desa Dadapan
-          neng kebone
b.      Frasa Endosentrik
·         Frasa Endosentrik Koordinatif:
-          Mbok Randa Dadapan karo anake wadon
-          pari lan palawija
-          anakan wedus utawa anakan kidang
-          subur makmur
-          timun sing seger lan semangka sing legi
-          cepet utawa suwi
-          timun lan semangkane
-          dadi mantune mbok Randal an ngawini anake mbok Randa
·         Frasa Endosentrik Apositif:
-          biasane dilakoni karo Tole lanang, calon bojone Menur
-          karo si Bruno, asune mbok Randa

2.      Berdasarkan Kategori
a.       Frasa Nominal
-          sing jenenge
-          desa Dadapan iku
-          sing terkenal
-          si Kancil
-          si Bruno
-          Bruno kuwi
-          si Menur
-          Bruno asu iku
-          sing dikurung

b.      Frasa Verbal
-          arep nganakake
-          kudu nyolong
-          mung mangan
-          wis labuh
-          arep dibeleh
-          Kancil nyeluk
-          pitakone si Bruno
-          nyoba ngrayu
-          jungkir walik
-          lagi enak-enak mangan
c.       Frasa Adjektival
-          padha wae gedhene
-          sing pinter
-          ora seneng
-          paling cerdas
-          asu goblok
-          ayune uleng-ulengan
-          kewan cilik
-          kabar penting
-          pikirane cupet
d.      Frasa Adverbial
-          wis suwe
-          esuk-esuk jam pitu
e.       Frasa Numeralia
-          rong hektar
-          akeh wong
-          jam pitu

3.      Berdasarkan Struktur
a.       Kata dengan kata
-          pemuda desa
-          kewan kuwi
-          pesta kawin
-          kurungan pitik
-          wiji timun
-          benggol duwit
b.      Kata dengan frasa
-          cepet-cepet
-          siap-siap
-          subur-subur
-          werna-werni
-          legi-legi
-          esuk-esuk
-          enak-enak
-          sedela-dela
-          uleng-ulengan
-          lemah desa Dadapan iku
-          jebul wis suwe
c.       Frasa dengan kata
-          ndang cepet wae
d.      Frasa dengan frasa
-          jungkir walik sak senenge
-          wis labuh nyolong timun
-          Bruno asu iku pikirane cupet

4.      Berdasarkan Perentangan
a.       Ke kiri
-          ora pengin mung mangan timun
-          bojone wis mati
b.      Ke kanan
-          jenenge kewan kuwi si Kancil
-          si Kancil pengin dadi mantune

Tidak ada komentar:

Posting Komentar